کد ساتا: اهمیت، مراحل دریافت و مدارک مورد نیاز
معرفی کد ساتا
کد ساتا یک کد 14 رقمی است که توسط بانک مرکزی ایران به سفارشات ثبت شده در سامانه جامع تجارت اختصاص داده می‌شود. این کد برای تنظیم اظهارنامه گمرکی و ترخیص کالا از گمرکات ضروری است. نداشتن کد ساتا می‌تواند فرآیند ترخیص کالا را با چالش مواجه کند، لذا آشنایی با ماهیت و نحوه دریافت این کد برای تجار ضروری است.
اهمیت کد ساتا
کد ساتا نقش مهمی در تعیین منشأ ارز کالاهای وارداتی دارد. این کد نشان‌دهنده تأیید بانک مرکزی بر منشأ ارز مورد استفاده برای واردات کالا است و تطابق مقدار کالای وارداتی با ارز تخصیصی را تایید می‌کند. همچنین، این کد امکان تنظیم اظهارنامه گمرکی و انجام سایر تشریفات گمرکی را فراهم می‌نماید.
مراحل دریافت کد ساتا:
- ورود به سامانه جامع تجارت
برای دریافت کد ساتا، تجار باید به سامانه جامع تجارت به نشانی [www.ntsw.ir](http://www.ntsw.ir) مراجعه کنند. این سامانه به منظور تسریع و تسهیل فرآیندهای تجاری ایجاد شده است و شامل بخش‌های مختلفی مانند ثبت سفارش کالا، اخذ مجوزهای ضروری و تعیین منشأ ارز است. - تعیین منشأ ارز
یکی از مهمترین مراحل دریافت کد ساتا، تعیین منشأ ارز است. این فرآیند شامل موارد زیر است:
- انتخاب نوع عملیات ارزی: بر اساس نوع ثبت سفارش (بانکی یا غیر بانکی)، عملیات ارزی مربوطه را انتخاب کنید.
- ایجاد منشأ ارز: شماره ثبت سفارش کالا را وارد کنید و اطلاعات مورد نیاز مانند وزن خالص، وزن ناخالص، تعداد بسته‌بندی و مقدار را اضافه کنید.
- تعیین هزینه‌ها و منشأ ارز: هزینه‌ها را مشخص کرده و منشأ ارز را تعیین کنید. این مرحله شامل انتخاب یک یا چند کادر (صرافی، واردات-صادرات، ارز با منشأ خارجی) است.
تفاوت ثبت سفارش‌های بانکی و غیر بانکی:
ثبت سفارش‌های بانکی
تعیین منشأ ارز برای ثبت سفارش‌های بانکی شامل ارائه اسناد حمل به بانک و انتخاب روش تأمین ارز است. روش‌های تأمین ارز بانکی شامل خرید ارز از سیستم بانکی (ارز رسمی یا ارز نیمایی)، خرید ارز از محل صادرات خود، خرید ارز از محل حساب ارزی واردکننده و تهاتر است.
ثبت سفارش‌های غیر بانکی
برای ثبت سفارش‌های غیر بانکی، باید اطلاعات مربوط به سفارش کالا در سامانه جامع تجارت ثبت شود و منشأ ارز تعیین گردد. این فرآیند شامل انتخاب گزینه‌های مدیریت عملیات ارزی غیر بانکی و ایجاد منشأ ارز جدید است.
مدارک مورد نیاز برای دریافت کد ساتا
برای دریافت کد ساتا و تکمیل فرآیند ترخیص کالا، به مدارک زیر نیاز است:
- کد 8 رقمی ثبت سفارش کالا
- اسناد حمل و نقل: صادر شده توسط بانک عامل و تایید شده در سامانه ارزی
- مدارک مربوط به شماره بارنامه و تاریخ صدور آن
- اطلاعات مربوط به شماره ابزار پرداخت: شامل گمرک مبدأ، مقصد و مرز ورودی
علاوه بر کد ساتا، مدارک دیگری مانند کارت بازرگانی، اظهارنامه گمرکی، برگه ترخیصیه، بارنامه، گواهی مبدأ، فاکتور خرید، مجوز ثبت سفارش کالا، پروانه بهره‌برداری و مجوزهای قانونی نیز برای ترخیص کالا از گمرک لازم است.
مزایای کد ساتا
- تعیین کننده منشأ ارز کالای وارداتی: کد ساتا تأیید می‌کند که منشأ ارز مورد استفاده برای واردات کالا معتبر است.
- تایید منشا ارز از سوی بانک مرکزی: این کد نشان‌دهنده تأیید بانک مرکزی بر منبع تأمین ارز است.
- تطابق مقدار کالای وارداتی با ارز تخصیصی: کد ساتا تضمین می‌کند که مقدار کالای وارداتی با ارز تخصیصی تطابق دارد.
- امکان تنظیم اظهارنامه گمرکی: با داشتن این کد، واردکننده می‌تواند اظهارنامه گمرکی را تنظیم و تسلیم گمرک کند و سایر تشریفات گمرکی را انجام دهد.
مشکلات دریافت کد ساتا
مهمترین مشکلات دریافت کد ساتا به زمان صدور آن از سوی بانک مرکزی مربوط می‌شود. مدت زمان دریافت این کد به نوع کالا و میزان کامل بودن مدارک بستگی دارد و به طور معمول حدود یک ماه (یا چند روز بیشتر) طول می‌کشد. این بازه زمانی ممکن است برای برخی واحدهای تولیدی و صنعتی مشکل‌ساز باشد، لذا برخی تاجران به دنبال روش‌هایی برای دریافت سریع‌تر این کد یا قوانینی جهت ترخیص کالا بدون نیاز به کد ساتا هستند.
ترخیص کالا بدون داشتن کد ساتا
در برخی موارد، امکان ترخیص کالا بدون داشتن کد ساتا وجود دارد. برخی کالاها ماهیت فسادپذیر دارند و ورود سریع‌تر آنها به کشور ضروری است. برای این دسته از کالاها، بخشنامه‌هایی وجود دارد که لیست کالاهای قابل ترخیص بدون کد ساتا را شامل می‌شود.
نتیجه‌گیری
کد ساتا یکی از مهمترین ابزارها برای نظارت بر واردات و صادرات کالا و تسهیل فرآیندهای گمرکی است. دریافت این کد به دقت و آگاهی از مراحل و مدارک مورد نیاز نیاز دارد. تجار و واردکنندگان می‌توانند با استفاده از مشاوره کارشناسان حرفه‌ای، مراحل دریافت این کد و سایر تشریفات گمرکی را با دقت بیشتری انجام دهند.