1.تنظیم پیش نویس اظهارنامه گمرکی

در این مرحله اظهار کننده کالا،کلیه اطلاعات مربوط به کالا را از حیث وزن و ارزش و تعرفه،همچنین انجام محاسبات گمرکی و مبلغ پرداختی را در یک پیش نویش اتظیم نموده و در سامانه EPL گمرکی،و بصورت دور اظهاری وارد نموده و متقابلا یک برگه چاپ شده( PRINT)، دریافت مینماید.

2.تعیین مسیر گمرکی

مرحله ایست که بصورت سیستمی و توسط سامانه گمرکی تعیین شده و مشخص میکند که کالای اظهار شده،در مسیرهای سبز ، زرد و یا قرمز گمرکی ترخیص گردد.توضیح مراحل سبز گمرکی بدین شرح است :

• مسیر سبز ؛

کالا نیازی به آزمایشگاه و استاندارد و نداشته و از نظر کشور ساخت و اسناد ارائه شده نیز مشکلی ندارد.همچنین ارزش و تعرفه اظهاری سند،با ارزش و تعرفه استنباطی گمرک نیز مطابقت دارد. در اینصورت،بلافاصله توسط کارشناس سند،شناسه پرداخت اعلام می گردد که وجه گمرکی بحساب گمرک، واریز و پس از تایید رئسی سرویس و بررسی و اعلام نظر واحد بازبینی،به مرحله بارگیری رسیده و جهت اخذ اجازه بارگیری،به درب خروج مراجعه نماید.

• مسیر زرد ؛

کالا نیاز به آزمایشگاه و یا استاندارد دارد ولی بدلیل استفاده از ثبت سفارش کلی،و یا ارائه کاتولوگ،و سابقه عینی ترخیص همان کالا در کمتر از سه ماهه قبل، ونیز پذیرفته شدن آنها توسط کارشناس، مطابقت ارزش و تعرفه اظهاری با استنباطی.در اینصورت کارشناس عدم نیاز به ارزیابی فیزیکی را پذیرفته و شناسه پرداخت را اعلام میکند. لذا سند به مرحله بارگیری وارد شده و جهت اخذ اجازه بارگیری،به درب خروج مراجعه می نماید.

• مسیر قرمز ؛

در اینصورت یکی از این احتمالات وجود دارد : کالا  نیاز به آزمایشگاه و استاندارد دارد.اسناد ارائه شده،مخدوش است.ارزیابی فیزیکی کالا اهمیت ویژه دارد.ارش و یا تعرفه اظهاری با نظریه استنباطی گمرک مطابقت ندارد.

3.ارزیابی فیزیکی کالا

کالا برای ارزیابی در نوبت قرار می گیرد.کارشناس ارزیاب بر اساس اظهارات مندرج سند را مورد ارزیابی قرارداده و به ثبت مشخصات کالا از نظر تعداد و وزن و نام کالا در سامانه گمرکی می پردازد.همچنین کالا را برای نمونه برداری جهت ارسال به آزمایشگاه و استاندارد،به نماینده شرکت بازرسی
آماده می سازد.

4.نمونه برداری

کالا توسط نماینده شرکت های بازرسی مستقر در گمرک اجرایی،نمونه برداری شده و برای تعیین ماهیت، و یا مطابقت با استاندارد های تعیین شده،ارسال می دارد.نتیجه این نمونه برداری،صرفا توسط سیستم پورتال برای گمرک ارسال گشته و از دسترسی انسانی خارج می باشد.

5.تعیین ارزش

پس از عودت کالا از تعیین ماهیت و نیز قبولی در مراحل آزمایشگاه و استاندارد،و بر اساس اعلام نظریه کارشناسان آزمایشگاه،کارشناس به تعییین تعرفه و ارزش کالا پرداخته و ارزش نظریه اظهاری را تأئید و یا رد می کند.در صورت قبولی نظریه اظهاری،اقدام به اعلام شناسه پرداخت نموده و در صورت رد کردن نظریه اظهاری،نظر خود را در مورد کم اظهاری اعلام مینماید.در اینصورت کارشناس نظریه خود را معمولا بصورت “درصدی” اعلام مینماید.

6.اعتراض

در صورتیکه از نظر صاحب کالا به نظریه اعلام شده کارشناس،از حیث ارزش و یا تعرفه اعتراضی وجود داشته باشد،نحوه اعتراض و پاسخ به آن  مراحلی دارد:

• اعتراض به نظریه کارشناس

اظهارکننده با اعلام اعتراض و همزمان با ارائه دلایلی برای این اعتراض،تقاضای تجدید نظر کارشناس را دارد.

• طرح در کمیته محلی

چنانچه در این تجدید نظرخواهی از کارشناس نتیجه مطلوبی حاصل نشد،اظهارکننده تقاضای ارسال سند را به کمیته محلی گمرک اجرایی را دارد.در این حالت ،ابتدا اعتراض در کمیته محلی گمرک که با حضور روسای سرویس و معاون فنی گمرک و  رئیس درب خروج همان گمرک تشکیل می گردد،بررسی ونتیجه یا مورد تمکین(قبولی و پذیرش)صاحب کالا و یا اظهارکننده سند قرار می گیرد.و یا برای ادامه بررسی اعتراض به گمرک ایران ارسال می گردد.